Verilerimiz bilgisayarımızda veya harici disklerimizde gerçekten güvende mi? Peki verilerimizi daha iyi korumak için nasıl önlemler almalıyız? Bilişim uzmanı Mustafa Sansar “Her zaman arıza ihtimalini göz önünde bulundurmalı ve önemli verilerimizi yedeklemeliyiz.” diyor. Peki, en güvenli depolama yöntemi nedir? Uzmanına sorduk…
Kişisel fotoğraflarımız da birer veri, şirketlerin önemli yazışmaları ile dosyaları da. Farklı içeriklere sahip olsa hem kişisel, hem kurumsal çok fazla veri üretiyoruz. Eğitim hayatımızdan, iş sözleşmelerimize, çocuklarımızın okul bilgilerinden, kişisel arşivimize pek çok bilgiyi artık ya cep telefonumuzda ya da bilgisayarımızda saklıyoruz. Ancak hayatımızı kolaylaştıran teknoloji küçük bir teknik hata ya da yedekleme konusundaki ihmalimiz yüzünden bizim için çok önemli bilgilerin bir anda yok olmasına yol açabiliyor. Bu yüzden gelişen teknoloji ve artan veri kullanımıyla birlikte verilerimizi nerede ve ne şekilde saklayacağımız da önem kazandı. Harici disklerin ve bilgisayar hafızalarının potansiyel arıza durumları onlara olan güveni azaltırken, dijital saklama platformları öne çıkmaya başladı. Peki harici disklerin kullanım ömrü nedir? Bilgisayarlarımıza ve disklerimize ne kadar güvenebiliriz? Dijital ortamda veri saklama platformları neler ve güvenli mi? Tüm bunları Fordefence Bilişim Şirketi Genel Müdürü Mustafa Sansar ile konuştuk.
‘GÜVENLİ KALDIR’ SEÇENEĞİNİ KULLANMALIYIZ
Veri saklama konusunda bilgisayarımıza ya da harici diskimize ne kadar güvenebiliriz?
Her elektronik cihaz gibi veri depolama aygıtları da çeşitli nedenlerle arızalanabilir. Bunun için bilgisayarın ve harici disklerin kullanılması esnasında dikkatli davranmalıyız. Örneğin, bilgisayarı fişinden çekerek ya da düğmesini uzun süre basarak değil, normal işletim sistemindeki kapat komutlarını kullanarak kapatmalıyız. Aynı şekilde harici disklerimizi de takıp çıkartırken işletim sisteminin komutlarına uyarak, harici diski/USB diski ‘güvenli kaldır’ adımlarını uygulayarak çıkartıp takmalıyız. Bu ve benzeri yöntemleri kullanmadığımızda verilerimizin kaybedebiliriz. Bu ihtimali her zaman göz önünde bulundurmalı ve önemli verilerimizi yedeklemeliyiz.
Veri saklama konusunda nasıl alternatif önlemler almalıyız?
Hem kişisel kullanıcılar hem de şirketler için değerlendirdiğimizde çok kullandığımız araçlardan olan telefonumuzda, bilgisayarımızda, flash diskimizde ve sunucularımızda önemli gördüğümüz ve kaybetmek istemediğimiz verileri daima belirli aralıklarla yedeklemeliyiz. Bu aralıklar ne kadar sık olursa veri kaybı yaşanılan durumlarda kaybedilen veri miktarı da o kadar az olacaktır. Bu yedeklemeler harici diskler olabileceği gibi, kurumsal firmalarda NAS (Ağa bağlı depolama birimi) gibi cihazlar kullanılmaktadır. Son dönemde ise gerek internet hızının artması gerekse de maliyet açısından ücretsiz ya da çok uygun fiyatlar olması sebebi ile cloud (bulut depolama) teknolojileri kullanılarak internet üzerindeki sanal depolama da yedeklemeler yapılmaktadır. Ücretsiz veya çok uygun ücretli olan en popüler sanal depolamalar ise, Google Drive, Yandex disk, i-cloud örnek verebiliriz.
DİSKLERİ FİZİKSEL ORTAMDAN DA KORUMALIYIZ
En sağlıklı veri saklama şekli nedir?
Her veri depolama biriminin arızalanma ihtimali olduğunu, arızalanma durumu yaşanmasa da kazaen veya deprem, sel, yangın gibi durumlarda yine önemli verilerimizin ulaşılamaz hale gelebileceğini unutmamalıyız. Verilerimizin daima yedeğini almalı ve mümkünse deprem, sel, yangın gibi durumlarda tüm verilerin aynı ortamda kalarak bu olumsuzluklardan etkilenmemesi için yedek olarak aldığımız veriler ile yedekleme yapılan veri depolama alanlarını (Harddisk, flashdisk, NAS sunucular vb.) aynı fiziki ortamda bulundurmamalıyız. Saklama alanlarımız nem, rutubet, manyetik alanlardan korunan ortamlarda olmalıdır.
SANAL ORTAMLARI İKİ DEFA DÜŞÜNMELİYİZ
Güncel teknolojide dijital olarak veri saklama platformları var mı ve güvenli mi?
Bulut teknolojileri ile birlikte ücretli/ücretsiz veri depolama alanları çeşitli şirketler tarafından kullanıma sunuluyor. Her zaman yeni bir açık olabilme ihtimalinden dolayı şu ortam tamamıyla güvenlidir demek maalesef mümkün değil. Ancak Google, Microsoft, Apple gibi başlıca bilinen platformları kullanmak daha mantıklıdır diye değerlendirebiliriz. Yine de bu platformlarda yedeklediğimiz veriler, bankacılıkla ilgili bilgilerimiz, şifrelerimiz gibi önemli verileri içermemelidir. Herhangi bir veri sızıntısı ihtimalini düşünerek bilgilerimizi sanal ortama transfer ederken iki defa düşünmeliyiz.
Bir hard diskin ortalama kullanım ömrü nedir ve ömrünü ne azaltır?
Teoride her disk için yazma okuma sayılarıyla oranlanarak ortalama kullanım ömrü belirtiliyor olsa da gerçek hayatta teoriye pek uymamaktadır. Ama genel anlamda 7/24 çalıştırdığınızda ortalama garanti süreleri 5 yıldır. Veri depolama ünitelerinin ömrünü, başlıca etkileyen faktörler çalışma ortamlarındaki sıcaklık ve nem ile okuma yazma sayılarıdır. Elektrik kesintileri ile elektrik dalgalanmaları da başlıca problem sebeplerindendir.
Veri kurtarma işi yapan şirketler neden bu kadar yüksek bütçeler istiyor? Bu iş bu kadar zor ve masraflı mı?
Şu kesinlikle bilinmelidir ki veri kurtarma şirketleri her durumda yüksek ücret talep etmemektedir. Ancak yüksek ücret talep edilen durumlarda ise bunun birden fazla sebebi olabiliyor. Veri kurtarma yapılacak olan diskin donöründen parça kullanmaya ihtiyaç olduğunda bir veya birden fazla donör kullanmak gerektiğinde harcanan her donör disk büyük bir maliyet anlamına gelmektedir. Ayrıca kullanılan veri kurtarma cihazları ve yazılımları çok pahalı araçlar olması da fiyatları arttıran nedenler arasında sıralayabiliriz.
Peki şirketler için yedeklemeler nasıl yapılmaktadır?
Şirketler için yedeklemeler genellikle otomatize edilmiş şekilde çalışmak üzere planlanmaktadır ancak burada da çeşitli sorunlar ortaya çıkabiliyor. Otomatize edilmiş sistem bir hata verip otomatik yedeklemeyi durdurduğunda, bu konuyla görevli personel, zaten otomatik yedek alındığını düşünerek kontrol etmemekte ve veri kaybı yaşandığında yedeğe dönülmek istendiğinde aslında yedeklerin uzun zamandır alınamadığı gerçeğiyle karşılaşabilmektedir. Şirketler bilişim teknolojilerine kesinlikle yatırım yapmaları, bunların başında da veri depolama alanlarının fiziksel koşulları ile siber güvenlik kapsamında testlerden geçirmeleri gerektiğini belirtmek isterim.
Kaynak -> Akşam
