Dijital Delil Tespiti Nasıl İstemeliyim? Türkiye’de veya dünyanın neresinde olursa olsun, ADALET önemli bir yapı taşıdır. İnsanların yaşadıkları toplumlarda hava gibi, su gibi ihtiyaç hissettikleri yegâne olgudur “ADALET”. Adaletin yerine getirilmesinde en önemli görevlerden biri de Avukatlara düşmektedir. Vekili oldukları kişileri / kurumları yaşadıkları ülkenin Hukuk sisteminde en iyi şekilde savunmaları gerekmektedir. Peki bunun için ne olmalı? Tabii ki hukukun yanında savunacakları vakaya ait terimleri, objeleri ve teknikleri bilmelidirler; bilmelidirler ki o davayı kazanabilsinler.

Ünlü bir söz vardır: “Bilmediğiniz şeyi yönetemezsiniz, yönetemediğiniz şeyden zarar görürsünüz!”

Dijital Delil Tespiti Nasıl İstemeliyim ? Bu kapsamda, ister şüpheli vekili, isterse müşteki vekili olsun savunacağı kişi ya da kurumu iyi savunabilmek için Avukat mutlaka o konu ile alakalı terimleri bilmeli, savunması esnasında yerinde ve zamanında bunları kullanmalıdır.

Günümüz dünyasında da davaların birçoğunda en önemli delil ve savunma donesi Dijital Delillerdir. Dijital delillerin en zayıf özelliği ise diğer delillere kıyasla daha çabuk kaybolabilmeleridir.

Örneğin; hakaret davasında gününde tespit edilmeyen bir IP, cinayet davasında anında tespit edilmeyen güvenlik kamera görüntüsü, internet bankacılığı dolandırıcılığında ilk olarak incelenmesi gereken cep telefonu / bilgisayarların zamanında incelenmemesi davanın seyrini olumsuz yönde değiştirmektedir. Öyle ki, kişi ya da kurumların haklı iken haksız duruma düşmelerine neden olmaktadır. Tabii ki bu durum Avukat açısından da vekili olduğu kişi / kuruma karşı işini iyi yapmadığı manasına gelebilmektedir.

Bu durumla karşı karşıya kalmamak için Avukatın özellikle dijital materyaller veya dijital ortamlar üzerinden gerçekleşen suçların tespit edilebilmesi ve bu hususlar ile ilgili delillerin toplanması işlenen suçun niteliğine bağlı olarak genişletilebilir veya daraltılabilir olduğunu bilmesi gerekir.

Delil Elde Etme Yöntemleri aşağıda yer alan başlıklara göre değerlendirilir.

İşlenen suç veya ihlal nedir?

Bu kapsamda cevap aranması gereken ilk sorular suçun boyutunun ve kapsamının ne olduğudur. Suçun veya ihlalin hangi tarihte, hangi saatte işlendiği hakkında bilgiler toplanmalı ve ne zaman işlendiği belirlenmelidir. Suçun veya ihlalin hangi dijital materyal, hangi internet sitesi, hangi sosyal paylaşım platformu araçlığı işlendiği belirlenmelidir. Suçun veya ihlalin internet ortamında yazılı olarak mı, görüntülü olarak mı yoksa uzaktan müdahale edilerek mi işlendiği belirlenmelidir. Suçun veya ihlalin işlenme sebebi, kişisel nedenler, fikri nedenler veya menfaat kaynaklı olup olmadığı belirlenmelidir.

Nihai olarak, suçun veya ihlalin kimin tarafından işlendiğini belirlemek için var ise e-posta adres bilgisi, IP numarası, profil bilgisi, internet sitesi, ID numarası gibi verilerin varlığı belirlenmelidir.

Dijital Deliller Nerelerde Bulunur?

Ceza Muhakemesi Hukukumuza göre dijital delil niteliği taşıyabilecek materyaller sadece kişisel bilgisayarlardan oluşmamaktadır. Cep telefonları, oyun konsolları (Xbox, PlayStation gibi), USB bellekler, ses ve video kaydeden cihazlar ve hatta yazıcılar gibi birçok elektronik cihazdan delil elde edilebileceği ön görülmüştür. Hatta bu cihazlara yeni teknolojiler ile birlikte akıllı ev sistemleri, otonom araçlar ve yapay zeka sistemleri girebilmektedir.

Bu kapsamda incelemeye konu elektronik cihazın ya da cihazların bağlı bulunduğu tanımlamalarının yapılması gerekmektedir. Bu aynı zamanda Adli Bilişim süreçlerinden birisi olan delilin tanımlanma sürecidir.

• Bilgisayar Adli Bilişimi (Computer Forensic)
• Ağ Adli Bilişimi (Network Forensic)
• Mobil Adli Bilişim (Mobile Forensic)
• Sosyal Ağ Adli Analizi (Seocial Networ Forensic)
• Bulut Adli İncelemesi ( Cloud Forensic )

Bilgisayardan veya diğer bilişim sistemlerinden toplanan ya da toplanacak olan verilerin Ceza Muhakemesi Kanunumuza göre delil değeri taşıyabilmesi için, standartlara uygun olarak toplanmalıdır.

Bu duruma aşağıdaki birkaç örnek verilebilir;

• Bir diskin adli kopyası çıkartılırken yazma koruması (Write Blocker) kullanılması, bununla beraber alınan imaja ait hash değeri ya da şüpheli ve vekiline asıl disk ve 1 adet imaj diskinin temin edilmesi ve bunun tutanaklara yansıtılması bir örnek olarak verilebilir.
• Bir internet dolandırıcılığında, tespit edilen IP numarasının 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” kapsamında zaman damgalı olarak elde edilip edilmediği de önemli bir örnektir.
• Cinayet davalarında güvenlik kamera kayıtlarının olayın hemen ardından cihaz üzerine kopyalanarak dosyaya sunulmalıdır (Not: Bazı durumlarda kolluk kuvvetleri veya taraflar güvenlik kamera cihazlarının ekranlarından görüntüleri kaydetmektedirler. Bu durum ne yazık ki görüntü kalitesini düşürerek şahıs tespitini zorlaştırmaktadır.).
• Örgütlü suç tanımına uyan dosyalarda 5 yıl içerisinde HTS kaydının talep edilmesi gereklidir. Zira ilgili yasalara göre HTS kayıtları 5 yıl süre ile saklanmaktadır.

Bu örnekleri arttırabiliriz. Dolayısı ile delilleri zamanında ve hukuka uygun istemek Avukatın en önemli görevi olduğu, bu görev dolayısıyla savunduğu kişiye karşı güvene dayalı sorumluluğu olduğu unutulmamalıdır.

Dosyalarınız ile alakalı bizlere dosya üzerinde inceleme için başvurabileceğiniz unutmayın. Bize buradan ulaşabilirsiniz.